Paniekstoornis
Angst
Paniekstoornis
Van paniek is sprake als je plotseling angstig bent, waarbij in ieder geval vier van de volgende symptomen binnen een tijdsbestek van 10 minuten tot een piek komen:
- versnelde hartslag
- zweten
- trillen
- duizeligheid
- misselijkheid
- benauwdheid
- pijn op de borst
- angst om dood te gaan
- angst om gek te worden of de controle te verliezen
- tintelingen of een verdoofd gevoel
- koude rillingen of warmtevlagen
- derealisatie of depersonalisatie
- het gevoel te stikken
Het optreden van paniekaanvallen wil nog niet zeggen dat je lijdt aan een paniekstoornis. Van een paniekstoornis is sprake als de aanvallen niet voorspeld zijn en niet gebonden aan een situatie. Vaak ontwikkelen mensen met een paniekstoornis, naast de spontane paniekaanvallen, angst om zich te begeven op openbare plekken, zoals op straat, het openbaar vervoer, in warenhuizen etc. Dan wordt gesproken van paniekstoornis met agorafobie (vermijding). Een paniekstoornis komt bij ongeveer 1,5 tot 3,5 % van de bevolking voor.
Behandelmogelijkheden
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie bestaat uit verschillende onderdelen. Eén daarvan is psycho-educatie. Dat is uitleg over het ontstaan en de instandhouding van de paniekklachten. Ik zal uitgebreid stilgestaan bij de aanpak, geef relaxatietraining gegeven en we zullen ontspannings- en ademhalingsoefeningen doen zodat je weet wat je moet doen als je een paniekaanval krijgt.
Vervolgens zal worden geoefend met blootstelling aan de fysieke sensaties die je tijdens een paniekaanval krijgt (exposure). Ook zal je de situaties die je doorgaans uit de weg gaat juist gaan opzoeken, zodat er gewenning optreedt.
Er zal tevens worden gekeken naar gedachtenpatronen die leiden tot paniek. Deze zullen kritisch tegen het licht worden gehouden en er zal getracht worden te komen tot een rationelere, meer functionele manier van denken.
Lees meer over cognitieve gedragstherapie ›
EMDR of ACT
Indien er sprake is van een aanwijsbare belastende ervaring die geleid heeft tot de paniekaanvallen, dan kan EMDR als behandelvorm overwogen worden. Ook elementen uit de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kan hierbij worden toegepast.
Lees hier meer over EMDR ›
Lees hier meer over Acceptance and Commitment Therapy ›
Medicatie
Soms wordt er geadviseerd om in combinatie met gesprekstherapie te beginnen met het nemen van medicatie als onderdeel van de behandeling.